Uyguladığımız Testler

Özel Öğrenme Güçlüğü çoğunlukla 1. Sınıf sonunda öğrencinin akademik başarısızlığı neticesinde 2. Sınıf ve daha sonraki dönemlerde tanılanmaktadır. Test 2 bölüm olarak değerlendirilebilir. Okulöncesi 22 soru ve okul dönemi 40 sorudan oluşan Öğrenme güçlüğü belirti testi, öğrenme güçlüğünün erken dönem belirlenmesi amacı ile geliştirilmiştir. Test tek başına öğrenme güçlüğünün tanılanmasında kullanılmamakla beraber, öğrenme güçlüğü açısından riskli grupta yer alan çocukların belirlenmesi açısından yeterlidir. Testin geçerlik ve güvenirlik çalışmaları yapılmıştır.

Okul dönemi testi uygulanırken 1. Sınıf öğrencileri -okul döneminin başında henüz okuma yazma becerilerini kazanamadıkları varsayıldığından- okul dönemi başında ise okul öncesi testi uygulanmalıdır.

Bireysel olarak uygulanan bu test için gerekli süre 90–100 dakikadır. WISC-R değişik zihinsel işlevleri ölçen ve kolaydan zora doğru giden soruları içeren 10 alt ve 2 yardımcı testten oluşur. Sözel ve performans olmak üzere iki ana bölüme ayrılır.

Profil analizleri

WISC-R ın klinik uygulamalardaki üstünlüklerinden biri, alt test puanları ve SIQ-PIQ’lar arasındaki farklılıklara dayanılarak profil analizlerinin yapılabilmesidir. Çeşitli araştırmalarda WISC-R’ın profil analizlerinin ve değişik yorum paternlerinin, “öğrenme güçlüğü” olan çocuklarda tanı değerinin yüksek olduğu gösterilmiştir. Bunun için sayı dizisi yedek testinin mutlaka yapılması gerekmektedir. Birçok yerde yapılabilen bu teste profil analizleri ve kategorik değerlendirme yapılmadığı için maalesef sadece zeka bölümü sonucu ile yetinilmektedir.

Genel Bilgi (GB)
Çocuğun doğal çevre, okul çevresi ve kültürel ortamından ne kadar bilgi aldığıyla ilgili ve bilgi düzeyini gösteren bir alt testtir. 30 soruyu içerir. Türkiye standardizasyonunda GB soruları Türk kültürüne uyarlanmıştır.

Benzerlikler (B)
Çocuğun iki şey arasında benzerlik kurarken soyutlama ve genelleme yapıp yapamadığını, ayrıca bunu doğru ifade edip edemediğini gösteren 17 sorudan oluşan bir alt testtir.

Aritmetik (A)
Dikkati bir probleme yönlendirebilme ve öğrenme yeteneğini gösteren, zaman sınırlaması olan bir alt testtir. Bu bölümde 18 soru vardır. Dikkat bozukluğu ve eğitim öğrenim düzeyinden etkilenen bu testteki başarı ile çocuğun öğrenme yeteneğinin kestirebileceği ileri sürülür.

Sözcük Dağarcığı (SD)
Çocuğun bildiği sözcük sayısını ve ifade becerisini gösteren bir alt testtir. 32 sorudan oluşur. Bu yetenek eğitim-öğrenim düzeyinden ve çevreden etkilenir. Testin Türkiye standardizasyonun çalışmasında SD alt testi için sözcükler ilkokul kitapları taranarak seçilmiştir. SD alt testinde yanıtların içeriği bireyin kişiliği hakkında bilgi verir.

Yargılama (Y)
Muhakeme, akıl yürütme, duygusal ve mantıksal olgunluk düzeyini gösteren bir alt testtir. 17 soru vardır. Yargılama ile GB alt testleri birbiriyle bağlantılıdır. Çünkü doğru akıl yürütme bazı bilgileri ve bunlardan yararlanabilmeyi de gerektirir.

Sayı Dizisi (S)
Çocuğun işitsel uyaranları anımsama gücünü gösteren, yardımcı alt testtir.

Resim Tamamlama (RT)
Dikkati görsel uyaranlara yoğunlaştırabilmeyle ilgili bir alt testtir. Çocuktan resimde eksik olan detayları ayırt etmesi istenir. RT alt testindeki başarı görsel algılama ve ayrımlaştırma yeteneğiyle ilgilidir. Bu yetenek, dikkati görsel uyarıcıları yoğunlaştırabilmeyi gerektirir.

Resim Düzenleme (RD)
Olaylar dizisini algılama, neden- sonuç ilişkisi kurabilme, muhakeme gücüyle ilgili bir alt testtir. Çocuktan dağınık verilen resimleri akla uygun bir hikâye oluşturacak biçimde dizmesi istenir. 12 resim dizisi vardır. Çabuk dizme ek puan kazandırır. Zaman sınırı, bireyin bu yeteneklerini ne kadar çabuk harekete geçirebildiğini gösterir. Düşünmeden eyleme geçen, dikkatsiz, atak, endişeli olanlar testte başarısız olurlar.

Küplerle Desen (KD)
Görsel – hareketsel – mekânsal koordinasyonla, parçalar arası ilişkide bütüne giderken ön tahmin yeteneğiyle ilgili bir alt testtir.

Parça Birleştirme (PB)
Görsel- hareketsel koordinasyonla, parça –bütün ilişkisini kavramayla ilgilidir.

Şifre (Ş)
Çalışma hızı, görsel hareketsel koordinasyon, sıraya koyma, psikomotor hız, görsel uyaranları anımsama ve yoğunlaşma yeteneği ile ilgili bir alt testtir.

Labirentler
Ek alt testtir, sık kullanılmaz. Dikkati, görsel hareketsel koordinasyonu ve planlama yeteneklerini ölçer.

Profil analizleri
WISC-R ın klinik uygulamalardaki üstünlüklerinden biri, alt test puanları ve SIQ-PIQ’lar arasındaki farklılıklara dayanılarak profil analizlerinin yapılabilmesidir. Çeşitli araştırmalarda WISC-R’ın profil analizlerinin ve değişik yorum paternlerinin, “öğrenme güçlüğü” olan çocuklarda tanı değerinin yüksek olduğu gösterilmiştir. Bu araştırmada da “öğrenme güçlüğü” riski olan çocuklarda tanı değeri yüksek olduğu için WISC-R ın profil analizleri yapılmıştır.

WISC-R Paternleri
WISC-R profil analizlerinde 3 ayrı patern tanımlanmaktadır:

 • SIQ’nun PIQ’dan daha yüksek olduğu patern: SIQ puanının, PIQ puanından 15-40 puan daha yüksek olduğu durumdur. Aritmetik puanı diğer sözel alt testlere göre daha düşük olabilir. Bu paternde performans bölümün, görsel-hareketsel yeteneği ölçen alt testlerinde başarı daha düşüktür. Dil alanında ise birey başarılıdır. PIQ’nun düşük olduğu durumlar, sağ hemisfer lezyonları ile açıklanmaktadır.

 • PIQ’nun SIQ’dan 10–30 puan yüksek olduğu patern: Bu paterne giren çocukların genellikle dislektik olduğu, sözlü ifadede zorlandıkları ileri sürülmektedir. Bu paternin sol hemisferdeki lezyonlarla ilgili olduğu bildirilmektedir.

 • SIQ ile PIQ’nun birbirine yakın olup, alt testlerin sonuçlarının birbirinden çok farklı tutarsız olduğu patern. Bu durumda, özellikle Aritmetik, Küplerle desen, Parça birleştirme, Sayı dizisi, Şifre alt test puanları diğerlerine oranla düşüktür.

WISC-R Kategorileri
Bannatyne (1974 ), WISC-R alt testlerini gruplandırarak, öğrenme güçlüğü için başka bir yorum tekniği geliştirmiştir.

 • Mekânsal (Spatial) yetenekler puanı= RT+KD+PB: Bu kategori, çok boyutlu mekânda obje ya da sembolleri manipüle edebilme yeteneğini gerektirir.
 • Kavramsal (Conceptual) yetenekler puanı=Y+B+SD: Dil işlevleri ile ilgili yetenekleri kapsar.
 • Sıraya koyma (Sequencing) yetenekler puanı=S+RD+Ş: Kısa süreli bellekte depolanan görsel ve işitsel uyarıcıları ardı ardına koyabilme yeteneğini kapsar.
 • Kazanılmış bilgi kategorisi (Acquired Knowledge) =GB+A+SD: Bilgi kazanma ve kullanabilme yeteneği bu kategoride yer alır.

Bu kategorilerin her birinde elde edilecek ortalama puan 30 dur. Buna göre bireyin zayıf ve güçlü yönlerini belirlemek mümkündür.

Geliştirilen ilk ve kullanılan en eski zeka testidir.

En başta normal okulda okuyup öğrenme güçlüğü çeken çocukların araştırılması ve tespit edilmesi amacıyla Fransa’da A. Binet, V. Henry ve T. Simon tarafından geliştirilen test sonraki yıllar ABD ilgi görerek üstün yetenekli bireylerin de tespiti amacıyla kullanılmak üzere de geliştirilmiştir.

Stanford Binet Zeka Testi çocuk/birey için belirlenmiş zeka yaşını vermekle birlikte en önemli ayırt ediciliği, diğer testlerden farklı olarak her yaş için çocuk/birey ile ilgili daha ayrıntılı alanlarda değerlendirme ve bilgiye de olanak sağlamasıdır.

2 yaştan 16 + yasa kadar bireylere uygulanabilmesi diğer ayırdedici özelliklerden biridir.

Stanford Binet zeka testinde her yaşın soruları farklıdır ve her yaş için bireye uygun itemlerden başlanır.

Testin ortalama süresi 2-5 yaş arası çocuklarda 20-30 dk; daha büyük çocuklarda ise 40 -60 dk arasında değişmektedir.

Küçük yaş gruplarında daha çok performansa dayalı olan testte yaş arttıkça sözel performansa daha çok yer verilmiştir.

Zeka testleri bireylerin tanınmasına yardım eden bir araçtır dolayısıyla dikkatle kullanılmalıdır.

Testin uygulanabildiği yaş grubu, her testte olduğu gibi bireye ait kişisel özellikleri barındırması ve testin hatalı sonuç vermemesi açısından da bu konuda yetkin, uzman psikiyatrist, psikolojik danışman ve psikologlar tarafından uygulanması gerekliliği önem taşımaktadır.

Araştırmalar, Beynin nasıl çalıştığını bulmaya, Okuldaki uzmanların, öğretmenlerin ve ebeveynlerin, çocuğun yeteneklerini, güçlü yada zayıf olan bilişsel süreçlerini daha iyi anlamalarına yardım etmiştir.

Bu bilgiler, yetişkinlerin, çocukların akademik alanların bazılarındaki güçlü ya da zayıf olma nedenleri anlamaya yardım etmiştir.

Örneğin, çocuktan bir matematik işlemi yapması istendiğinde, aslında bir çok faktör devreye girer.İlk olarak çocuğun ilgili, istekli olması, duygusal olarak hazır olması ve odaklanması gerekir. İkinci olarak problemle ilgili ihtiyaç duyduğu basit becerilere sahip olması gerekir. Üçüncü olarak da problemi çözmek için gerekli düşünme becerisine sahip olması gerekir.Çocuk, gerçekleştirmesi beklenen görev ile ilgili hangi düşünme şeklini kullanacağını belirlemeye ihtiyaç duyar.

Öğretmenler ve aileler, çocuğun akademik performansının zayıflığının bilişsel süreçlerdeki problemlerle ilişkili olduğunu anladıklarında daha uygun eğitim metotları belirleyebilirler.

CAS (CognitiveAssessmentSystem) 5-17 yaş arası çocukların bilişsel işlemlerini değerlendirmek amacıyla geliştirilmiş olan bir araçtır. PASS Teorisi’ne dayanılarak geliştirilmiş olan CAS; Planlama, Dikkat, Eşzamanlı ve Ardıl Bilişsel İşlemler olmak üzere toplam dört bilişsel işlem alanını ölçmektedir.

Ölçeklerin Düzenlenmesi
CAS üç farklı ölçüm sonucu vermek üzere organize edilmiştir. Tam Ölçek, PASS (Planlama, Dikkat, Eşzamanlı ve Ardıl) Bilişsel İşlem Ölçekleri ve bu dört ölçeğin her birinde yer alan üçer alt test.

Alt Testler
PASS Ölçek Puanları ile Tam Ölçek Puanlarını elde etmek için kullanılan CAS alt testlerinin iki şekli vardır. Bunlardan biri olan Temel Batarya 8 alt testi içermektedir. Diğeri ise, 12 alt testten oluşan Standart Bataryadır.

Planlama Ölçeği Alt Testleri: Sayıları Eşleştirme, Planlanmış Kodlar ve Planlanmış Bağlantılar

Dikkat Ölçeği Alt Testleri : İfadesel Dikkat, Sayı Bulma, Algısal Dikkat

Eşzamanlı Bilişsel İşlemler Ölçeği Alt Testleri: Matrisler, Sözel-Uzamsal İlişkiler, Şekil Hafızası

Ardıl Bilişsel İşlemler Ölçeği Alt Testleri: Kelime Serileri, Cümle Tekrarı, Konuşma Hızı (5-7 yaşlar için), Cümleye İlişkin Sorular (8-17 yaşlar için)

CAS ayrıca aşağıdaki durumların değerlendirilmesi amacı ile de kullanılmaktadır.

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Olan Çocukların Değerlendirilmesi
CAS, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan çocukların bilişsel işlem özelliklerinin değerlendirilmesi için uygun bir araçtır. Dikkat ve Planlama Ölçekleri bu tanı düşünüldüğündü özellikle önemlidir. Dikkat Ölçeği; bireyin, seçici dikkatte, uygun uyarıcıya yönelmede ve uygun olmayan uyarıcılara ise direnmede ne kadar başarılı olduğunun belirlenmesi konusunda uygulayıcılara olanak sağlar. Planlama Ölçeği; çocukların, bilişsel aktiviteleri organize etmede ve kendilerini programlamadaki düzeylerini belirlemede ne kadar başarılı olduklarının belirlenmesinde uygulayıcılara iyi bir değerlendirme aracı sağlar.

Öğrenme Güçlüğü Olanların Değerlendirilmesi
CAS, Öğrenme güçlüğünün altında yatan bilişsel işlemlerin değerlendirilmesi için de uygun bir araçtır. Örneğin, okumadaki şifre çözmeyle ilişkili Ardıl Bilişsel İşlem problemlerinin ortaya çıkmasına yardımcı olabilir. Eşzamanlı ve Ardıl Bilişsel İşlem Puanları okuduğunu anlamayla ilgili olabilir. Aynı şekilde, matematik problemlerinin çözümüyle ilgili Planlama güçlüklerinin belirlenmesinde kullanılabilir.

Zihinsel Engelli Olanların Değerlendirilmesi
Bir çocuğun zihinsel engelli olma ihtimalinin belirlenmesinde CAS iki açıdan kullanışlıdır. Birincisi, çocuğun eğitim yoluyla sonradan öğrendiği bilgilere çok az ihtiyaç duyan bir değerlendirme sağlar. Böylece çocuk bilgi eksikliği nedeniyle testlerde başarısız olmayacak ve doğal performansı puanlara tam olarak yansıyacaktır. İkincisi, birçok farklı bilişsel işlemin değerlendirilebilmesine olanak sağladığı için ayırıcı tanıya yardımcı olabilecektir.

Travmatik Beyin Hasarı Olanların Değerlendirilmesi
Dört PASS ölçeğinin her biri, travmatik beyin hasarına karşı hassas olan çok çeşitli bilişsel işlemlerin ölçümüne olanak sağlar. Organizasyon, dürtü kontrolü, dikkat, problem çözme ve planlama özellikle travmatik beyin hasarı olan çocuklarda sorun oluşturmaktadır (Savage ve Wollcott, 1994) ve CAS bu bilişsel fonksiyonları kapsamaktadır.

Ciddi Duygusal Bozuklukları Olanların Değerlendirilmesi
CAS, ciddi duygusal bozuklukları olan çocukların değerlendirilmesinde de yardımcı olabilecek bilgiler sağlar. Bu çocukların davranış kontrolü, diğer kişilerle yaşadıkları sosyal problemleri ve dürtüsellikle ilgili olarak yaşadıkları güçlükleri CAS Planlama ölçeğindeki düşük puanlarla ilişkilendirilebilir.

Üstün Zekalı Çocukların Değerlendirilmesi
CAS’in dört ölçeği de üstünlüğün değerlendirilmesi için gerekli olan bilişsel işlemlerin değerlendirilmesine olanak sağlar. CAS bilişsel işlemlerin geniş kapsamlı bir şekilde ölçümüne olanak sağlar ve geleneksel zeka testleriyle ölçülemeyen bilişsel alanlarda üstün olan bireyleri belirleyebilir. Ölçülen fonksiyonların daha geniş kapsamlı olması nedeniyle geleneksel testlerle belirlenenlere göre daha çeşitli alanlarda üstün olan çocukları belirleyebilir.

Planlama Problemleri Olanların Belirlenmesi
CAS, çocuğun planlama ve organizasyon düzeyini değerlendirmek için sistematik ve yapısal bir yöntem sağlar (Weyandt ve Willis, 1994). Planlama alt testleri çocuğun etkinlikleri organize etmesine, uygun stratejiler kullanmasına, dürtüselliğine, davranışlarını düzenlemesine ve değerlendirilmesine karşı hassastır.

Başarının Önceden Kestirilmesi
CAS, çocukların akademik başarılarını önceden kestirmeyi hedeflemektedir. Dört PASS ölçeğinin her biri akademik performansın özel alanlarındaki başarı ve başarısızlıklarla ilişkilidir. Tam Ölçek Standart Puanı, temel başarının önceden belirlenmesinde en iyi göstergedir. Dört PASS ölçeğinin her birine ait standart puanlar da akademik performansın özel alanları ile ilişkilidir.

6 yaş 6 ay ve 12 yaş 11 ay aralığındaki çocuklara uygulanmaktadır. Çocuktan kendisine gösterilen şekilleri çizmesi istenir. Gördüğünü çizebilme becerisinin değerlendirildiği b testte, çocuğun çizimleri değerlendirilir ve algısal olarak sıkıntı yaşadığı alanlar ortaya konur. Disletik çocukların, özllikle disgrafisi olan çocukların, görsel-motor algı alanında sıklıkla sıkıntı yaşadıkları unutulmamalıdır.

1-7 yaş arası çocuklara uygulanır. Çocuğun, kolaydan zora doğru sıralanmış şekilleri çizmesi istenir. Görsel algıyı ölçme amaçlı olsa da, gördüğünü çizebilme becerisini de ölçen bir testtir. Çocuğun çizimleri değerlendirilir ve buna göre çocuğun zihin yaşı elde edilir.

6 yaş 0 ay ile 16 yaş 11 ay yaş aralığındaki çocukların bilişsel becerileri hakkında bilgi sağlayan klinik bir ölçme aracıdır.Wisc-R zeka testinin yeni sürümü olan bu test yaklaşık 90-100 dk arası sürmektedir. 5 tanesi yedek olmak üzere 19 alt testten oluşur.


1.Sözel Kavrama
Akıl yürütme, kavrama, kavram oluşturma, sözel bilgi ve sözel ifade yeteneğini kullanır.

Benzerlikler
Soyut ve somut sözel akıl yürütme yeteneklerini ölçer. Obje ve kavramların nasıl benzeştikleri, ortak yönlerinin ne olduğu bilgisini içerir.

Sözcük Dağarcığı
Sözel akılcılık, kelimeleri kullanabilme ve sözel deneyim düzeyini ölçer. Sözcükleri anlama ve kullanma becerisidir.

Kavrama
Sağduyu, sosyal bilgi, pratik konularda karar verme becerisidir.

(Yedek) Genel Bilgi
Genel kültür ve uzun süreli bellek, sosyal ve kültürel bağlamdaki bilgiyi hatırlatma becerisidir.

(Yedek) Sözcük Bulma
Sözel soyut akıl yürütme, kavram oluşturma ve ifade etmeyi, sözel kavramanın esnek yada tutuk/ zayıf olmasını yansıtır.

2. Algısal Akıl Yürütme
Akıcı ve algısal akıl yürütme ve algısal organizasyonu ölçer. Her görev, görsel algı ve organizasyon, görsel olarak sunulan sözsüz materyali kullanarak akıl yürütme, idare etme-yönetmeye ilişkin işlevler de kullanılan yetenekleri gerektirir.

Küplerle Desen
Sözel olmayan kavram oluşturma, algısal yetenekler, görsel-motor bütünleştirme ve zaman baskısı durumunda sözel olmayan akıl yürütme becerisini kullanma yeteneğini ölçer.

Resim kavramları
Kategorik ve soyut akıl yürütmeyi ölçer. Ayrıca görsel görevlerde sözel ipuçlarının kullanma becerisini ölçer.

Mantık Yürütme Kareleri
Görsel işlemleme ve akıl yürüte, ayrıntıya odaklanma ve dikkat etmeyi ölçer. Görsel uyaranı işlemleme ve sözel olmayan akıl yürütme becerilerini ölçer.

(Yedek) Resim Tamamlama
Bilindik objeleri tanıma ve eksik yönlerini fark etmeyi ölçer. Parça-bütün ilişkisini görselleştirme becerisini ölçer.

3. Çalışma Belleği
Kısa süreli işitsel bellek, dikkat, konsantrasyon, çalışma belleğini ölçer. Her görev, seçme ve izleme dikkati, zihinsel manipülasyon, yetenekleri gerektirir. Düz sayı dizisi ve Harf Rakam alt testleri çalışma belleği değil sadece başlangıç kaydını diğer deyişle, hemen kaydetme yeteneğini gerektirir.

Sayı Dizisi
Kısa süreli sözel bellek yetenekleri, konsantrasyon, sözel yeniden organize etme yeteneği, dikkat uzamını ölçer.

Harf Rakam Dizisi
Dikkat uzamı, kısa süreli işitsel çalışma belleği, ardaşıklaşma /sıraya koyma yeteneği ölçer.

(Yedek)Aritmetik
Zihinsel hesaplama yapma, dikkat etme, bir problemdeki sözel ipuçlarına konsantre olma, sayıları hatırlatma, verilen problemin çözümünde gereken matematiksel işlemi seçebilme yeteneğini ölçer.

4. İşlemleme Hızı
Zihinsel işlemleme hızı, harf-motor işlemleme hızını ölçer. Her iki görev, görsel algı ve organizasyon, görsel tarama, dikkatin yetkin kontrolü, gayretin sürdürülmesi, hız gibi çoklu motor tepkilerin verimli üretimini gerektirir.

Şifre
Kısa süreli sözel olmayan bellek, sözel olmayan sembolleri kısa süreli öğrenme, görsel algı ve ince motor koordinasyon yeteneklerini ölçer.

Simge Arama
Ayrıntıları kısa sürede fark etme ve süratli karar verme, algısal ve görsel-motor yetenekleri ölçer.

(Yedek) Çiz-Çıkar
Görsel işlemleme hızı ve seçici dikkati değerlendirir.

Bize Ulaşın